Cryptovaluta, Bitcoin, Ethereum, Ripple, blockchain, minen, wallet. De termen uit de cryptowereld vliegen je tegenwoordig om de oren. Sceptici hebben het over een zogenaamde 'bubbel', terwijl aanhangers leuzen als 'the sky is the limit' roepen als het gaat om de waarde van cryptogeld. Om te voorkomen dat je door de bomen het bos niet meer ziet, zal deze serie blogartikelen proberen een overzicht te geven van alles rondom de cryptowereld. Lees deel 1 hier.

Beleggen in cryptovaluta

Knoop op een familieverjaardag of een kantoorborrel een gesprek aan met een willekeurig persoon en de kans is groot dat jouw gesprekspartner je vertelt over de winst die hij of zij heeft gemaakt door te beleggen in cryptovaluta. Het zijn namelijk niet alleen de professionele beleggers die hun geld inzetten op digitale munten: ze worden ook massaal gekocht door bijvoorbeeld huisvrouwen en studenten. Deze laatste groep blijkt in veel gevallen zelfs maximaal bij te lenen om meer geld in cryptovaluta te kunnen investeren.

De waarde van cryptovaluta schommelt erg, wat het erg risicovol maakt om er grote bedragen in te steken. De waarde van digitale munten stijgt of daalt soms met tientallen tot wel honderden procenten per dag, dus het risico op het maken van grote verliezen (maar natuurlijk ook de kans op het behalen van een hoog rendement) is aanzienlijk. Het is daarom verstandig om alleen het geld te investeren dat je in het slechtste scenario 'wel kunt missen'.

Cryptovaluta, een zeepbel?

De waarde van cryptovaluta wordt bepaald door vraag en aanbod. Hoe hoger de vraag in vergelijking met het aanbod, hoe hoger de koers (en andersom). Als sceptici het over een zogenaamde 'bubbel' - een 'zeepbel' - hebben, wordt bedoeld dat de stijging van de koers niet gerechtvaardigd wordt door fundamentele vraag- en aanbodfactoren. Er wordt in dit geval gehandeld op basis van bijvoorbeeld hebzucht (het lijkt een gemakkelijke manier om snel rijk te worden), jaloezie (vrienden en kennissen maken winst en je wilt niet achter blijven) of speculatie ('ik koop de cryptomunten nu want de prijs zal wel blijven stijgen'). Dit (irrationele) gedrag zorgt voor meer vraag naar cryptovaluta en dus stijgt de koers nog meer. En hoe meer de koers stijgt, hoe meer het (irrationele) gedrag gevoed wordt en hoe meer de koers verder stijgt. Op deze manier wordt de waarde van de cryptovaluta hoger en hoger.

Het gevaar van een zeepbel is - zoals je je vast wel kunt voorstellen - dat deze uiteindelijk klapt. Er komt een moment dat het vertrouwen in hetgeen gehandeld wordt (cryptovaluta in dit geval) verloren gaat en dat beleggers uitstappen. Doordat deze beleggers hun munten verkopen, wordt het aanbod minder en dus daalt de koers. Op het moment dat dit het vertrouwen van de andere beleggers ook aantast en de munten massaal verkocht worden ('de koers daalt, we moeten snel verkopen voordat we grote verliezen maken'), leidt dit tot een sterke daling van de waarde van de cryptovaluta. De zeepbel loopt leeg, wordt dan gezegd.

Er is veel onenigheid over de vraag of er op dit moment bij cryptovaluta sprake is van een zeepbel. Veel prestigieuze banken denken van wel en ook toezichthouders hebben al meerdere malen gewaarschuwd voor het beleggen in digitale munten. Toch blijven mensen massaal hun geld in cryptomunten steken. Sommigen vermoeden dat het een zeepbel is en denken er op tijd uit te kunnen stappen (nadat ze een graantje mee hebben gepikt), terwijl anderen ervan overtuigd zijn dat cryptovaluta 'het goud van de toekomst' zijn.

Energieverbruik

Zoals in Cryptovaluta: deel 1 al werd genoemd, zorgt het delven van cryptovaluta voor een hoog verbruik van energie. Dit komt voornamelijk door de computerkracht die het kost om transacties te verifiëren tijdens het mining proces. ING bracht een schatting van het elektriciteitsverbruik per bitcoin transactie naar buiten en het bleek dat het verbruik van één transactie bijna net zo hoog is als het maandelijks energieverbruik van een gemiddeld gezin in Nederland. Dit is toch zeker schrikbarend te noemen. Ook al hangt dit soort berekeningen sterk af van bepaalde schattingen (o.a. de hoeveelheid transacties en de hoeveelheid computers die tegelijkertijd werken), het staat vast dat het delven van cryptovaluta niet bepaald duurzaam is op basis van haar energieverbruik.

De blockchaintechnologie

De technologie achterliggende cryptovaluta is de blockchaintechnologie en in theorie zijn de mogelijkheden met deze vernieuwende technologie eindeloos. In het boek The Blockchain Revolution is de blockchain gedefinieerd als "een onvergankelijk digitaal grootboek van economische transacties dat geprogrammeerd kan worden om alles van waarde vast te leggen". De technologie is dus niet alleen van nut voor het vastleggen van financiele transacties zonder verificatie van een derde partij (de bank), maar in principe zou het gebruikt kunnen worden voor alles waar nu een derde partij nodig is om administratieve controle te reguleren en te behouden. Er wordt momenteel in zowel het bedrijfsleven als bij overheidsinstanties veel onderzoek gedaan naar het gebruik van de blockchaintechnologie. De fase waar we nu in zitten is te vergelijken met de beginfase van het internet en de verwachtingen zijn hooggespannen. De tijd zal uitwijzen of de verwachtingen waar gemaakt zullen worden.